Chúng ta phải định hình một 'cơ hội vàng' rất khác cho Việt Nam
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Cách vệ sinh màn hình TV, máy tính
Gan là một cơ quan thiết yếu với nhiều chức năng khác nhau, bao gồm hỗ trợ tiêu hóa, trao đổi chất, làm sạch độc tố khỏi máu và tổng hợp protein. Mặc dù gan có khả năng tái tạo đáng kinh ngạc sau khi bị tổn thương, nhưng không phải lúc nào gan cũng có thể phục hồi. Việc lựa chọn thực phẩm và đồ uống của bạn có thể có tác động lớn đến cơ quan này.Có nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng có lợi cho gan, và một nhóm thực phẩm đặc biệt quan trọng là rau. Dưới đây là bốn loại rau tốt nhất cho gan của bạn, theo Eat This Not That!Củ dền chứa rất nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe gan. Nghiên cứu cho thấy nước ép củ dền là một loại đồ uống “tốt cho sức khỏe” và có thể giúp phòng ngừa bệnh tật, đặc biệt có lợi cho gan. Một nghiên cứu cụ thể đã xem xét tác động của củ dền đối với gan và phát hiện rằng nước ép củ dền có thể giúp bảo vệ gan khỏi một số loại chất gây ung thư.Mặc dù cần nghiên cứu thêm về tác động của củ dền đối với gan, nhưng dữ liệu hiện tại cho thấy các chất chống oxy hóa có trong củ dền đỏ, gọi là betalains, có đặc tính chống ung thư và chống viêm. Các loại rau họ cải - như bông cải xanh - đều hữu ích cho gan. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy những con chuột được cho ăn bông cải xanh có chỉ số gan tốt hơn và tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) cũng như khối u gan thấp hơn. Một loại rau họ cải khác, bắp cải tí hon đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây. Ngoài việc cải thiện tiêu hóa và cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, bắp cải tí hon còn chứa các hợp chất thực vật có tác dụng hỗ trợ chức năng gan.Trong một nghiên cứu, chuột ăn bắp cải tí hon sống đã tăng mức độ enzyme giải độc trong gan và phổi. Có vẻ như các đặc tính giải độc này cao nhất khi ăn bắp cải tí hon sống; tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ngay cả khi đã nấu chín, loại rau này vẫn giữ được khả năng kích thích các enzyme giải độc. Glucosinolates là một hợp chất đặc biệt có trong rau họ cải, có vai trò trong các phản ứng enzym giúp giải độc các hợp chất gây ung thư trong cơ thể.Nhóm rau này bao gồm cải xoăn, rau bina..., giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe gan. Giống như các loại rau khác trong danh sách này, rau lá xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do nguy hiểm.Ngoài việc giảm tác động của các gốc tự do trong cơ thể, một số loại rau lá xanh, như rau bina, còn mang lại lợi ích đặc biệt cho gan. Một nghiên cứu gần đây cho thấy ăn rau bina sống giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
‘Vũ khí công nghệ’ phòng chống Covid-19 đoạt giải ‘Make in Vietnam’ có gì đặc biệt?
Các đội Indonesia và Thái Lan đều sẽ thiếu vắng nhiều trụ cột trên hàng tấn công ở SEA Games 33 diễn ra cuối năm nay, sau khi Ban tổ chức (BTC) của đại hội thể thao Đông Nam Á thay đổi độ tuổi dành cho các cầu thủ bóng đá nam tham dự SEA Games. Đáng chú ý, Thái Lan sẽ vắng 2 tiền đạo vừa thi đấu rất hay tại AFF Cup 2024, gồm Suphanat Mueanta và Teerasak Poeiphimai. Trong khi đó, Indonesia sẽ không có sự phục vụ của chân sút hay nhất SEA Games 32 năm 2023 Ramadhan Sananta. Những cầu thủ này năm nay vừa đúng 23 tuổi, lố đúng 1 tuổi so với quy định mới.Ngược lại, U.22 Việt Nam gần như sẽ giữ nguyên thành phần mạnh nhất mà chúng ta từng kỳ vọng. Đặc biệt, hàng tấn công của đội bóng trong tay HLV Kim Sang-sik trong những ngày tới đây rất đáng gờm. Những ngôi sao tấn công trong lứa tuổi 22 của bóng đá Việt Nam gồm Đình Bắc, Vĩ Hào, Văn Trường, Quốc Việt, Đức Việt, Thanh Nhàn đều đủ điều kiện tham dự SEA Games 33.Đây cũng là những gương mặt từng thi đấu tốt tại các giải U.23 châu Á 2024 và U.23 Đông Nam Á 2023. Về mặt cá nhân, những cầu thủ này đã chứng minh được năng lực chuyên môn, giàu kinh nghiệm thi đấu quốc tế. Còn về mặt đồng đội, họ ăn ý với nhau, nhờ được cùng nhau thi đấu nhiều giải như đã nêu ở trên.Hàng tấn công của đội tuyển U.22 Việt Nam vừa có thể hình tốt, vừa giàu kỹ thuật. Nhóm các cầu thủ có thể hình tốt trong số này phải kể đến Nguyễn Văn Trường (1,82 m), Bùi Vĩ Hào (1,81 m) và Nguyễn Đình Bắc (1,80 m). Còn nhóm các cầu thủ giàu kỹ thuật có Nguyễn Văn Trường, Nguyễn Quốc Việt, Nguyễn Đức Việt, Nguyễn Đình Bắc.Tốc độ cũng là một điểm mạnh khác nơi hàng tấn công của đội tuyển U.22 Việt Nam hiện nay. Bùi Vĩ Hào, Nguyễn Quốc Việt và Nguyễn Thanh Nhàn nổi tiếng là những cầu thủ có tốc độ xuất phát cao, có thể tăng tốc vượt qua qua đối thủ ở thời điểm đối phương mất tập trung.Từ những nhân sự như thế này, HLV Kim Sang-sik có thể bố trí các phương án tấn công khác nhau cho đội tuyển U.22 Việt Nam. Ông Kim Sang-sik có thể cho các học trò chơi phối hợp nhóm nhỏ, dựa vào kỹ thuật của các cầu thủ. Có thể cho toàn đội chơi bóng dài và bóng bổng, dựa vào thể hình tốt của những cầu thủ tấn công như Văn Trường, Vĩ Hào và Đình Bắc. Ngoài ra, khi cần U.22 Việt Nam có thể khai thác các tình huống cố định. Trong lứa U.22 Việt Nam hiện nay, chúng ta có Khuất Văn Khang là cầu thủ đá phạt rất tốt, anh có thể giúp các pha bóng cố định của đội bóng trong tay HLV Kim Sang-sik nguy hiểm hơn. Ngoài ra, nếu Khuất Văn Khang được trả về đúng vị trí sở trường tiền vệ tấn công, chất kỹ thuật của hàng tấn công đội U.22 Việt Nam sẽ được nâng lên, vì Khuất Văn Khang là dạng cầu thủ giàu kỹ thuật.Chi tiết khác không thể không nhắc đến, tất cả các ngôi sao tấn công của U.22 Việt Nam đều đang chiếm được chỗ đứng nhất định ở CLB mà họ đang khoác áo. Vĩ Hào, Văn Khang dần trở thành trụ cột ở các đội Bình Dương, Thể Công Viettel, Văn Trường, Đình Bắc là quân bài chiến lược tại Hà Nội FC và CLB Công an Hà Nội, Quốc Việt, Đức Việt có suất thi đấu chính thức ở Ninh Bình, còn Thanh Nhàn cũng có được vị trí tương tự ở CLB PVF-CAND. Việc được thi đấu thường xuyên ở sân chơi chuyên nghiệp (V-League, hạng nhất) sẽ giúp cho các cầu thủ giữ được sự ổn định trước SEA Games.
Trong năm 2024, các sản phẩm bao gồm giải pháp dành cho phân khúc người dùng cá nhân, công ty nhỏ và các doanh nghiệp của Kaspersky đều đạt điểm số vượt trội trong các bài kiểm tra nghiêm ngặt của SE Labs. Tất cả sản phẩm đều đạt Điểm Đánh giá Độ Chính xác Tổng thể (Total Accuracy Rating - TAR) tuyệt đối 100% trong cả bốn quý.Trong năm 2024, các sản phẩm của Kaspersky một lần nữa đạt điểm số cao nhất trong các bài đánh giá độc lập, được thực hiện nghiêm ngặt bởi các tổ chức kiểm tra an ninh mạng uy tín. Trong đó, các sản phẩm Kaspersky Plus (đổi tên thành Kaspersky Premium từ quý 4/2024), Kaspersky Endpoint Security for Business (KESB) và Kaspersky Small Office Security (KSOS) đều đạt Điểm TAR tuyệt đối trong cả bốn quý của năm. Các sản phẩm này nhận được số điểm tối đa là 1.140 điểm trong quý 1, quý 3 và 1.144 điểm trong quý 4, tương đương 100%.Trong phân khúc dành cho Người dùng cá nhân, Kaspersky Plus thể hiện độ chính xác và hiệu quả vượt trội, khi chỉ có một sản phẩm cạnh tranh khác đạt được kết quả tương đương. Ở phân khúc dành cho Doanh nghiệp và Công ty nhỏ, Kaspersky Endpoint Security for Business và Kaspersky Small Office Security là hai sản phẩm dẫn đầu; không một đối thủ nào đạt được điểm TAR tương đương trong toàn bộ chu kỳ kiểm tra xuyên suốt cả năm.Trong năm 2024, ứng dụng Kaspersky Endpoint Security dành cho Windows - cái tên nổi bật quen thuộc trong các bài kiểm tra của SE Labs, đã trở thành sản phẩm then chốt của dòng Kaspersky Next. Cột mốc này đánh dấu sự mở rộng thành công của Kaspersky sang giải pháp bảo mật thế hệ mới, đảm bảo rằng các tiêu chuẩn cao và hiệu suất vượt trội mà KES for Windows thể hiện sẽ củng cố thêm khả năng tiên tiến của Kaspersky Next. Thông qua việc tích hợp KES vào Kaspersky Next, Kaspersky khẳng định Kaspersky Next là giải pháp bảo mật toàn diện với độ chính xác và tin cậy vượt trội, nhằm đương đầu với những thách thức an ninh mạng ngày càng phức tạp và đa dạng.Ông Adrian Hia, Giám đốc Điều hành Kaspersky Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương chia sẻ: "Việc đạt thành tích xuất sắc, dẫn đầu trong cả bốn quý của năm 2024 là cột mốc quan trọng, khẳng định cam kết của Kaspersky trong việc mang đến những giải pháp an ninh mạng tốt nhất, đổi mới nhất cho khách hàng. Trong bối cảnh các mối đe dọa trên không gian mạng ngày một gia tăng, sự ghi nhận này là lời khẳng định cho sự uy tín, độ chính xác của giải pháp công nghệ đến từ Kaspersky trong việc bảo vệ người dùng cũng như doanh nghiệp trên toàn thế giới. Chúng tôi trân trọng sự tin tưởng mà quý khách hàng và đối tác gửi trao và sẽ không ngừng nỗ lực để phát triển các giải pháp bảo mật tiên tiến, bảo vệ những giá trị quan trọng của khách hàng".Ông Simon Edwards, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Điều hành SE Labs nhận xét: "Những đánh giá tích cực mà Kaspersky nhận được là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực không ngừng của công ty trong việc duy trì các tiêu chuẩn an ninh mạng hàng đầu. Việc Kaspersky tham gia đánh giá liên tục càng khẳng định cam kết của doanh nghiệp này trong việc mang đến giải pháp bảo vệ đáng tin cậy cho nhiều môi trường khác nhau. SE Labs đánh giá Kaspersky là đơn vị tiên phong đổi mới trong lĩnh vực an ninh mạng. Với sự chính xác, độ tin cậy và cam kết cải tiến không ngừng, các giải pháp của Kaspersky bảo vệ người dùng một cách tối ưu trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi".
Walk-in closet: Phòng thay đồ trong mơ cho quý cô sành điệu
Chiều 25.1, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, trong ngày thứ hai kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 53 vụ tai nạn giao thông, làm chết 25 người, bị thương 47 người (giảm 30 vụ, giảm 18 người chết, giảm 20 người bị thương so với năm 2024).Lực lượng cảnh sát giao thông các địa phương đã kiểm tra, phát hiện xử lý 7.855 trường hợp vi phạm ở lĩnh vực giao thông đường bộ, tạm giữ 74 xe ô tô, 2.618 xe mô tô, 88 phương tiện khác, tước 344 giấy phép lái xe các loại. Trong đó, vi phạm nồng độ cồn xử lý 2.106 trường hợp; vi phạm về tốc độ 1.808 trường hợp; chở hàng quá tải trọng 16 trường hợp; quá khổ giới hạn 4 trường hợp; chở quá số người quy định 58 trường hợp; vi phạm ma túy 9 trường hợp...Trên đường thủy, lực lượng cảnh sát giao thông đã kiểm tra, phát hiện xử lý 7 trường hợp vi phạm, phạt tiền 45 triệu đồng; đường sắt đã kiểm tra phát hiện, xử lý lập biên bản 2 trường vi phạm, phạt tiền 1 triệu đồng.Cục Cảnh sát giao thông cho biết, trong ngày 27 tết Nguyên đán, tại TP.Hà Nội, TP.HCM và các địa phương giáp ranh không xảy ra ùn tắc giao thông kéo dài và tai nạn giao thông nghiêm trọng.Trước đó, trong ngày đầu kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 47 vụ tai nạn giao thông, làm 27 người chết, 31 người bị thương (so với cùng kỳ năm 2024 giảm 33 vụ, giảm 16 người chết, giảm 26 người bị thương).Như vậy, tính đến nay, đã có 52 người chết trong kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.